نقش حکام و اشراف، در تعیین هویت هنر دوره سلجوقی (مطالعه‌ی موردی هنر سفالگری)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

2 دانشیار گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

10.22080/jiar.2020.3092

چکیده

در تشریح فضای هنری ایران پس از ورود اسلام، دوره‌ی حکومت سلجوقیان به دلیل فراوانی آثار هنری تولید شده و برجای مانده از آنان و تبلور سبک و سیاقی ویژه در این آثار، از اهمیت بسزایی برخوردار است. تعصبات مذهبی متأثر از آموزه‌های اهل سنت در میان طبقه‌ی حاکم و بزرگان سلجوقی، ضمن حمایت از ترویج و توسعه فضاهای مذهبی و آموزشی، با ایجاد محدودیت‌هایی در پرداخت و تزئین آثار هنری، باعث شکوفایی و بروز خلاقیت‌های نو در آفرینش‌های هنری این عصر گردید. از طرفی علاقه‌ی وافر این طبقه به زبان و ادب پارسی و علم نجوم هنرمندان را به خلق آثاری متأثر از این دو مقوله سوق داد.
در این پژوهش سعی بر آن است تا با بررسی شواهد هنری برجای مانده از این دوره و با استناد به قراین تاریخی به تبئین نقش و کیفیت تأثیرگذاری اشراف و حکام سلجوقی بر مضامین و روند تولید آثار هنری پرداخته شود. در نتیجه‌ی فرآیند پژوهش، چنین به نظر می‌رسد که حکام و وزرا عهد سلجوقی به تبعیت از گرایشات مذهبی و سیاسی و با هدف رجعت به آرمان‌های نیاکان خود و گسترش تبادلات تجاری و فرهنگی با دیگر ملل، معیارها و سلایق خود را در روند تولید آثار هنری دخیل نموده و آن را به سمت سویی مشخص هدایت می‌نمودند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The role of the governors and aristocrats in the identification of art in Seljuq era (Case study: Pottery)

نویسندگان [English]

  • Atiyeh Shaabani 1
  • Fattaneh Mahmoodi 2
1 Graduate Master of Archaeology, Department of Art Research, Faculty of Art and Architecture, Mazandaran University, Babolsar, Iran.
2 Associate Professor, Department of Art Research, Faculty of Art and Architecture, Mazandaran University, Babolsar, Iran.
چکیده [English]

While describing the artistic atmosphere of Iran after the Muslim Conquest, the Seljuq era is so remarkable due to the abundance artwork and the unique style. The religious prejudices derived from the Sunni teachings among aristocrats and noblemen, along supporting the expansion and promotion of religious and educational places, also with the limitations in decorating the artworks, have all led to the rise of new innovations in creating artwork in this era. However, due to the abundant interest of aristocrats in Persian literature and astronomical sciences, the artists were encouraged to create their artwork in these two categories. The purpose of this research is to investigate the role and the impact of the Seljuq aristocrats and governors, on the content and the process of manufacturing the artwork, by studying the artistic evidence and citing the historical data. In conclusion, it appears that the governors and aristocrats who were following their religious and political tendencies with the purpose of driving back to their ancestor’s ideology, and also to expand their cultural and economic interactions with other nations, have interfered with the manufacturing process of artwoks and led it to their desirable direction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Seljuq Dynasty
  • Art Sponsors
  • Aristocrats and Governers
  • Seljuq Art Content