سیری در تحول معماری اَرسَن بایزید بسطامی: با تأکید بر عصر ایلخانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه باستان شناسی, دانشکده علوم انسانی.مجتمع آموزش عالی گناباد. خراسان رضوی. ایران

10.22080/jiar.2021.22301.1013

چکیده

اَرسَن (مجموعه بنا) بایزید بسطامی واقع در شهر بسطام، استان سمنان، یکی از نمونه‌های شاخص معماری مذهبی ایران در عصر ایلخانان به‌شمار می‌رود. این مجموعه به‌دلیل وجود مقبره‌ی عارف نامی، بایزید بسطامی (161- 234 ه.ق)، از همان ادوار اولیه‌ی اسلامی مورد توجه حکومت‌ها و سلاطین مختلف بوده و ساخت و سازهای متعددی در دوران مختلف ـ از عصر دیلمیان تا دوران قاجارـ در آن صورت گرفته است. بیشترین بناهای این ارسن و نیز مرمت‌های انجام‌شده مربوط به عصر ایلخانی و خاصه دوران سلطان محمود غازان‌خان (694 ـ 703ق) و سلطان محمد خدابنده الجایتو (703 ـ‌716ق) است. الجایتو به‌دلیل ارادتی که به بایزید داشت، حتی نام برخی فرزندان خود را از روی نام و القاب بایزید ـ بسطام، بایزید و طیفورـ انتخاب کرد. در این مقاله، سعی شده تا عمده بناهای ایلخانی مجموعه، بررسی و تحلیل شود. روش تحقیق در این مقاله، توصیفی ـ تحلیلی است و داده‌های این مقاله به روش مطالعات اسنادی و بررسی‌های میدانی با رویکرد نظری مطالعات تاریخ فرهنگی گردآوری شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A survey on evolution of architecture of Bayazid Bastami's complex,, With emphasis on the Ilkhanid era

نویسنده [English]

  • meissam aliei
Archaeology.Faculty of humanities. University of Gonabad. Khorassan Razavi. Iran
چکیده [English]

Complex of Bayazid Bastami located in Bastam city, Semnan province, is one of the examples of religious architecture in Iran in the Ilkhanate era. Due to the existence of the tomb of the famous mystic, Bayazid Bastami (161-234 AH), this complex has been considered by various governments and kings since the early Islamic period and many constructions have taken place in different periods - from Buids to Qajar eras. Most of the buildings of this complex and also the restorations are related to the Ilkhanid era and especially the period of Sultan Mahmud Ghazan Khan (694-703 AH) and Sultan Mohammad Khodabandeh Al-Jaitu (703-716 AH). Al-Jaitu, because of his devotion to Bayazid, even chose the names of some of his children from the names and titles of Bayazid - Bastam, Bayazid and Tayfur. In this paper, it has been tried to study and analyze the major Ilkhanid buildings of the complex. The research method in this paper is descriptive-analytical and the data of this paper have been collected through documentary studies and field studies with a theoretical approach to cultural history studies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • architecture
  • ilkhanid
  • Bastam
  • complex
  • Bayazid Bastami